Smetvrees, ook wel bekend als een dwangmatige reinigingsstoornis of OCD (Obsessive-Compulsive Disorder) met betrekking tot hygiëne, is een psychische aandoening waar wereldwijd miljoenen mensen last van hebben.
Het is een aandoening die bekend staat als overmatige angst voor vuil/besmetting en een dwangmatige behoefte om obsessief schoon te maken.
Mysofobie, wat is het?
Smetvrees, ook wel mysofobie genoemd, is een angststoornis waarbij mensen obsessieve gedachten en angsten hebben met betrekking tot besmetting en hygiëne.
Deze angst kan voortkomen uit de angst voor ziekte, infecties of het verspreiden van ziektekiemen.
Mensen met smetvrees hebben een overweldigende drang om hun omgeving en zichzelf voortdurend schoon te houden om de angst voor besmetting te verminderen.
– Een voorbeeld van iemand: elke 30 minuten 2x je handen wassen.
“Smetvrees maakt van normale handelingen een bron van angst en stress”.
Geschreven door
Drs. Rosalie van Gils, psychologe
Bureau Breinfijn is opgericht door Rosalie van Gils.
Zij heeft psychologie gestudeerd aan de Universiteit van Tilburg en de Universiteit van Madrid (Spanje). Rosalie heeft zich gespecialiseerd in een breed scala aan angstproblematieken, paniekaanvallen en chronische stressklachten. Daarmee samenhangend voelen mensen vaak lichamelijke spanningsklachten opkomen.
Hoe herken je smetvrees?
Het herkennen van mysofobie kan soms lastig zijn, omdat iedereen wel eens de behoefte heeft om schoon te blijven. Hier zijn enkele signalen en symptomen die kunnen wijzen op smetvrees:
- Overmatig schoonmaken: Mensen met smetvrees kunnen herhaaldelijk hun handen wassen, douchen of schoonmaken, vaak veel vaker dan nodig is. Bv 3x per dag douchen.
- Angst voor besmetting: Ze hebben een intense angst om besmet te raken door ziektekiemen of vuil, zelfs in situaties waarin het risico minimaal is.
- Dwanggedachten: Ze hebben constant obsessieve gedachten over vuil, bacteriën of ziekte.
- Vermijdingsgedrag: Ze vermijden situaties of plaatsen die zij als vies of besmet beschouwen. Bv niet naar het huis van anderen gaan of niet buitenshuis eten.
- Negatieve impact op dagelijks leven: Smetvrees kan leiden tot aanzienlijke stress en het dagelijks functioneren belemmeren. Je bent continu bezig in je hoofd met hoe je dingen doet en waar de gevaren zouden kunnen liggen.
Gevolgen van smetvrees
Mysofobie is geen ziekte. Ook niet als je er in een heftige vorm aan lijdt.
Het is een extreme angst die in je leven is ontstaan door ervaringen die je hebt gehad en een cluster hebben gevormd in je brein.
Dit cluster wordt continu getriggerd door ervaringen die je opdoet, wat zorgt voor een reactie. Een stemming, emotie, angst, paniek en/of gedrag waar je last van hebt.
Door de jaren heen heb je geleerd om hierop te reageren. Bijvoorbeeld met verdoven, afleiden, vermijding/controle (bijvoorbeeld controle door veel schoonmaken om te voorkomen dat dingen vies worden of je besmet raakt of bijvoorbeeld vermijden van situaties zodat je nergens mee in aanraking komt wat je niet wil).
Er kan een dwangmatige behoefte ontstaan wat uiteindelijk vaste rituelen kunnen worden die je op korte termijn controle en veiligheid lijken te geven.
De constante angst voor besmetting en de dwangmatige reinigings handelingen kunnen grote gevolgen hebben:
- Sociale isolatie: Mensen met smetvrees kunnen sociale activiteiten vermijden uit angst voor besmetting of de angst om anderen te besmetten.
- Psychische stress: De continue angst en obsessieve gedachten kunnen leiden tot extreme stress, angst en zelfs depressie.
- Beperkte levenskwaliteit: Het constant schoonmaken en vermijden van bepaalde situaties kan de levenskwaliteit flink verminderen.
- Relatieproblemen: Smetvrees kan ook leiden tot conflicten en problemen binnen relaties en gezinnen.
“Mysofobie is het streven naar perfectie in een wereld vol imperfecties”.
Op het moment zelf lijken je dwanghandelingen je te helpen. Je gaat schoonmaken en je voert rituelen uit waardoor je spanning op dat moment afneemt.
Maar die spanning komt weer terug, vaak veel erger dan het was en ben je weer terug bij af. Je komt in een neerwaartse spiraal terecht die lastig te doorbreken is.
Door je dwanghandeling uit te voeren, hoef je niet geconfronteerd te worden met wat je daadwerkelijk voelt. En vaak komt dit voort uit een angst die daaronder zit zonder dat je dit beseft.
Voorbeelden van onderliggende angsten kunnen zijn::
- Ik ben zwak
- Ik faal (als persoon)
- Ik mag er niet zijn
- Ik ben niet goed genoeg
- Ik kan het niet aan
Hoe kan mysofobie behandeld worden?
Het mooie is dat je hier iets aan kunt doen!
Veel hulpvormen kijken vooral met je naar een korte termijn oplossing, namelijk het wegkrijgen van het nare gevoel of gedachte. Helaas komt je klacht dan vaak terug en heb je er zelfs regelmatig nog erger last van dan voorheen.
Bij Bureau Breinfijn bieden we verschillende cursussen en programma’s aan waarbij je werkt aan structurele verandering voor de lange termijn.
Bijvoorbeeld het Breinfijn Programma, bedoeld voor mensen met angstklachten eventueel in combinatie met paniekgevoel of paniekaanvallen.
In dit programma leer je hoe je voor de lange termijn je angsten los kunt laten, minder overspoeling voelt van angst en/of paniek en een gevoel krijgt van rust en overzicht. Je gaat dus leren om jouw angsten bij de kern aan te pakken (niet de situatie van overspoeling zelf) en hiermee om te gaan voor de rest van je leven.
Dit gaat om mensen met algemene angsten, voortkomend uit (lichamelijke) klachten, maar ook vliegangst, pleinvrees, hypochondrie, emetofobie (angst voor overgeven) en natuurlijk mysofobie, oftewel smetvrees.
Wil je je leven niet meer laten leiden door smetvrees of een andere angst? Dan is het aanbod van Bureau Breinfijn zeker iets voor jou.
Doe nu de quiz om te ontdekken wat het beste bij jou past!
Recente reacties