Heb je je ooit afgevraagd hoe je lichaam al die geweldige dingen doet, zoals ademen, je hart laten kloppen en reageren op gevaar? Dit alles gebeurt dankzij een ingewikkeld systeem in je lichaam, namelijk je zenuwstelsel. Je zenuwstelsel regelt alle belangrijke functies in je lichaam en bestaat uit verschillende delen. In dit artikel gaan we het hebben over een belangrijk deel van het zenuwstelsel, namelijk het autonome zenuwstelsel.
Wat is het autonome zenuwstelsel?
Het centrale zenuwstelsel en het perifere zenuwstelsel vormen samen je zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit je hersenen en ruggenmerg, terwijl het perifere zenuwstelsel zorgt voor de verbinding tussen dit deel en de rest van je lichaam zodat ze kunnen functioneren.
Het autonome zenuwstelsel is een deel van je zenuwstelsel dat allerlei automatische functies in je lichaam regelt (het perifere zenuwstelsel). Dit betekent dat je er niet echt controle over hebt. Het zorgt ervoor dat je hart klopt, je spijsvertering werkt en dat je kunt zweten als je het warm hebt. Het is als een soort ‘automatische piloot’ voor je lichaam.
Het autonoom zenuwstelsel bestaat uit het sympathische zenuwstelsel en het parasympathische zenuwstelsel.
Geschreven door
Tessa in ’t Veld, therapeutisch hulpverlener.
Tessa heeft 20 jaar gewerkt als begeleider, maatschappelijk werker en casemanager in de geestelijke gezondheidszorg.Ze heeft veel ervaring en kennis opgedaan binnen het werken in verschillende settings. Door vooral naast de cliënt te staan heeft ze veel mensenkennis opgedaan en verbinding met de medemens voorop staan. Bij Bureau Breinfijn is ze gericht op angst, paniek en (chronische) stress klachten.
Verschil tussen sympathische en parasympathische zenuwstelsel
Binnen het autonome zenuwstelsel hebben we twee belangrijke systemen: het sympathische en het parasympathische zenuwstelsel. Ze werken samen, maar ze hebben tegenovergestelde effecten.
- Sympathische zenuwstelsel:
Dit deel van het zenuwstelsel komt in actie wanneer je in een stressvolle situatie bent. Het maakt je alert voor mogelijke dreiging; het maakt je hart sneller kloppen, laat je zweten en bereid je voor op actie. Het is als een ‘gaspedaal’ voor je lichaam. Wanneer er gevaar dreigt, activeert dit je reptielenbrein; je vecht- of vluchtmodus.
- Parasympathische zenuwstelsel:
Aan de andere kant werkt het parasympathische zenuwstelsel juist als een ‘rem’ voor je lichaam. Na een stressvolle situatie, als je niet meer alert hoeft te zijn en de dreiging weg is, brengt het je lichaam terug naar een rustige toestand.
Het vertraagt je hartslag, ademhaling, bevordert de spijsvertering en laat je lichaam en brein ontspannen.
Een goed werkend zenuwstelsel
Als je een goed werkend zenuwstelsel hebt, dan merk je dat niet echt. Alles functioneert gewoon zoals het hoort. Je hart klopt regelmatig, je ademt zonder erbij na te denken, en je lichaam reageert op verschillende situaties op de juiste manier. Een gezond zenuwstelsel zorgt ervoor dat je lichaam in balans is en goed functioneert.
“Je zenuwstelsel is als het meesterbrein van je lichaam, altijd aan het werk zonder dat je erbij hoeft na te denken.”
Een ontregeld zenuwstelsel
Tegenwoordig ervaren veel mensen (chronische) stress en wordt je continu uitgedaagd door een combinatie van je gezinsleven, werkdruk en een enorme toename aan schermpjes en social media. Je staat vaak continu op je ‘gaspedaal’ en er is te weinig ruimte om even de rem in te drukken om te kunnen kalmeren, waardoor je zenuwstelsel ontregeld kan raken.
Wanneer je zenuwstelsel uit balans is, kan dit problemen veroorzaken. Je hart kan te snel of te langzaam kloppen, je spijsvertering kan in de war raken, en je kunt je angstig, opgejaagd of gestresst voelen.
Hoe je een ontregeld zenuwstelsel herkent en hoe je dit herstelt lees je verder in het volgende artikel: https://www.breinfijn.nl/een-ontregeld-zenuwstelsel-hoe-herstel-je-dit/
Wil jij leren om (onbewust) minder op je gaspedaal te staan. Om te leren je zenuwstelsel te kalmeren? Download de gratis eguide Zenuwstelsel kalmeren om je hierbij te helpen.
Recente reacties